Sóng xung kích là sóng cơ học tập (tương tự như sóng âm thanh) xuất hiện thêm trong môi trường đàn hồi (khí, lỏng) khi tất cả sự kiện mang tính chất bùng nổ diễn ra (ví dụ khi bom nổ, máy bay vượt vận tốc âm thanh).

Bạn đang xem: Sóng xung kích là gì

*

Sóng xung kích của một trái bom nguyên tử

Sóng xung kích là sóng âm bao gồm áp lực chuyển đổi đột ngột, biên độ lớn và ngắt quãng, nó là dạng sóng 1-1 với xung áp lực dương là chính theo sau là phần sóng bé dại giãn ra cùng với một trộn áp suất âm bé dại hơn không ít (bằng 10%) đối với áp suất đỉnh. Như vậy, không giống với sóng khôn xiết âm là các dao động tuần trả với phạm vi xung giảm bớt thì sóng xung kích bao gồm biên độ áp suất rộng đặc biệt, tạo thuận tiện cho sóng được hấp thu tốt hơn trong môi trường thiên nhiên cơ thể.

*

Hình 1. Máy khám chữa sóng xung kích.

Cuối trong thời hạn 1960, ý tưởng sử dụng sóng xung kích để phá vỡ những cấu trúc phía bên trong cơ thể như sỏi thận, sỏi mật từ bên ngoài cơ thể mà lại không yêu cầu xâm nhập vào cơ thể nảy sinh. Các bước được chế tạo lần thứ nhất tại Đức bởi vì Dornier năm 1970. Tháng hai năm 1980, viêm sỏi thận được tán vụn thành công xuất sắc từ bên phía ngoài cơ thể bằng technology sóng xung kích mà chưa phải phẫu thuật. Ý tưởng thực hiện sóng xung kích có tác dụng tan vôi hóa ở vai tốt dây chằng được cải tiến và phát triển và thật bất ngờ kết trái điều trị hầu hết thành công. Điều này bệnh minh tác dụng mới của sóng xung kích trên tế bào sống, sẽ là sự bắt đầu của quy trình làm lành tổn thương nhờ nâng cấp quá trình trở nên dưỡng và tăng thêm tuần hoàn.

Năm 1988, thông báo đầu tiên về áp dụng sóng xung kích điều trị chậm rãi liền xương ở bạn thành công. Năm 1990 điều trị thành công viêm gân, vôi hóa. Ngày nay, sóng xung kích được áp dụng để điều trị những rối loàn của hệ cơ xương khớp vào các nghành như chấn thương thể thao, chấn thương chỉnh hình, vật dụng lý trị liệu.

1.2. Tính chất vật lý

Sóng xung kích là sóng xung cơ học gồm đặc điểm:

- Áp suất dương không hề nhỏ ở bề mặt sóng từ 10 mang đến 1000 Mpa và khoảng chừng giảm áp nhỏ dại ở đuôi sóng. Biên độ áp suất tăng lên đỉnh trong vài nano giây. Trong số thiết bị tán sỏi, áp suất đỉnh khoảng tầm 10 - 150 Megapascals (MPa). Biên độ áp suất âm thấp: từ một đến 10 Mpa. Thời gian xung ngắn: tự 1µs mang lại 20µs. Dải tần số rộng: tự 1Hz mang đến 1MHz, (1pascal = 1N/m2 = 100 000bar = 98 066,5at).

- Biên độ áp suất tăng rất nhanh và phạm vi xung rất bé (vài micro giây).

- có thể truyền năng lượng đi một khoảng cách khá xa (bom nổ hoàn toàn có thể làm cửa kính ở biện pháp hàng km bị vỡ).

- Sóng xung kích được truyền đi với tốc độ lớn hơn tốc độ music (khoảng 1500m/s)

Hình 2. Đồ thị áp suất p(t) của sóng xung kích. Biên độ tạo thêm áp suất đỉnh p+ vào vài nano giây, phần sóng giãn nở ra thấp tiếp theo sau p- tất cả áp suất bằng khoảng 10% so với áp suất đỉnh.

*

Hình 3. đối chiếu sóng xung kích cùng sóng siêu âm.

1.3. Các nguyên tắc tạo sóng xung kích

Trong kỹ thuật, tùy nằm trong vào mục đích sử dụng, sóng xung kích được tạo nên có áp suất đỉnh biến đổi cho phù hợp. Hiện nay, những thiết bị tạo nên sóng xung kích đa số dựa trên bốn nguyên lý:

- tạo thành sóng xung kích hội tụ:

+ Điện thủy lực (Electrohydraulic);

+ Điện tự (Electromagnetic);

+ Áp năng lượng điện (Piezoelectric);

- tạo thành sóng xung kích phân kỳ:

+ Sóng áp lực xuyên trọng tâm (Pressure wave) hay còn gọi là sóng xung kích phân kỳ (radial shockwave).

Ba phương pháp: năng lượng điện thủy lực, năng lượng điện từ và vật tư áp điện tạo thành sóng xung kích hội tụ, rất có thể tập trung năng lượng lớn tại một điểm, thường được sử dụng trong những thiết bị tán sỏi ngoài khung người trong y tế.

Phương pháp chế tạo sóng xung kích phân kỳ (sóng áp lực nặng nề xuyên tâm) tạo ra sóng xung kích dạng lan tròn, tác động ảnh hưởng vào các mô sinh sống phía mặt ngoài, ko xuyên sâu được vào trong cơ thể, được sử dụng trong vật lý trị liệu.

Sự khác biệt giữa sóng xung kích quy tụ và sóng xung kích phân kỳ được mô tả trong bảng sau :

Thông số

Sóng xung kích hội tụ

Sóng xung kích phân kỳ

Trường áp lực

Hội tụ

Phân kỳ

Thời gian tăng

0,01 µs

50 µs

Độ rộng xung

0,3 µs

200 – 2000 µs

Áp suất đỉnh dương

0 - 100 MPa

0 - 10 MPa

Mật độ năng lượng

0 - 1,5 mJ/mm2trong cơ thể

0 - 0,3 mJ/mm2tại mặt phẳng da

Độ xuyên sâu về tối đa trong cơ thể

12 cm

3 cm

*

2. Công dụng sinh học

2.1. Cơ chế lan truyền sóng xung kích vào mô cơ thể

Các vật dụng sóng xung kích trong đồ vật lý trị liệu hiện thời thường sử dụng nguyên tắc khí nén. Viên đạn được vận tốc bằng áp lực đè nén khí nén (5-10m/s), sẽ vận động tới đập vào đầu phát làm cho viên đạn dừng chợt ngột, cồn năng của viên đạn truyền cho đầu phát, nếu đầu phạt tiếp xúc với tế bào qua lớp gene dẫn, đụng năng này đang truyền vào mô khung hình theo dạng sóng xung kích phân kỳ.

*

Hình 4. Chính sách truyền sóng xung kích vào khung hình người. A) viên đạn nghỉ ngơi trạng thái nghỉ; b) viên đạn được gia tốc bằng lực khí nén; c) viên đạn đập vào khối đầu phát với truyền sóng xung kích vào cơ thể.

Các tế bào, mô trong khung hình tại vùng chịu ảnh hưởng kích ham mê của sóng xung kích sẽ gây ra nên những hiện tượng làm phản xạ, khúc xạ, hấp thụ, truyền qua giống như với những tác bộ động cơ học khác. Tích điện sóng xung kích được kêt nạp trong mô sẽ gây ra nên những phản ứng sinh học. Tùy ở trong vào các loại mô khác biệt mà đáp ứng sinh học có khác nhau, vì chưng đó, hiệu quả điều trị không giống nhau.

*

Hình 5. ảnh hưởng của sóng xung kích lên tế bào cơ thể.

2.2. Cảm giác sinh học tập dưới tính năng của sóng xung kích

Sóng xung kích gây ảnh hưởng tác động áp lực cơ học trực tiếp lên tế bào hoặc tác động ảnh hưởng gián tiếp qua bài toán tạo các bóng năng lượng, sau đó, những bóng tích điện bị tan vỡ ra tạo áp lực tới mô, tế bào. Tùy thuộc vào mật độ năng lượng của sóng xung kích ảnh hưởng tác động tới mô, hoàn toàn có thể gây ra các hiệu ứng không giống nhau, được bắt tắt trong sơ trang bị sau:

*

Hình 6. Hiệu ứng sinh học tập của sóng xung kích nhờ vào vào mức năng lượng của sóng.

Hiệu ứng sinh học của sóng xung kích lên mô cơ thể theo 4 quy trình phản ứng:

- quy trình vật lý: sự viral áp lực cơ học tập trực tiếp hoặc gián tiếp thông qua tạo láng năng lượng bên ngoài tế bào.

- quy trình hóa lý: trao đổi ion thân tế bào cùng môi trường bên phía ngoài bị kích thích.

- tiến trình hóa sinh: phản nghịch ứng trong tế bào và biến hóa của những phân tử phía bên trong tế bào.

- quy trình tiến độ sinh học: thay đổi của tế bào, mô, cơ quan, và khung hình người.

Hiệu ứng sinh học tập của sóng xung kích có thể được nắm tắt bằng sơ đồ sau:

*

Hình 7. Sơ đồ hiệu ứng sinh học của sóng xung kích lên mô cơ thể.

2.3. Công dụng lâm sàng của sóng xung kích

- Kích thích quá trình sửa chữa và tái sản xuất mô:

+ cải thiện chuyển hóa cùng vi tuần hoàn: Sóng xung kích kích thích quy trình tái sinh sản mạch máu, sinh ra mạch máu mới, nâng cao tình trạng cấp cho máu tại khu vực tổn mến tạo thuận lợi cho quá trình tái chế tác lại mô.

+ tăng cường sản xuất collagen tạo dễ ợt cho quá trình sửa chữa các cấu tạo bị hư hư của hệ cơ xương cùng dây chằng.

- sút đau bởi vì giảm căng cơ, ức chế sự teo thắt; tăng cường phân tán chất p (chất trung gian dẫn truyền đau).

- phục hồi vận động bởi làm tan sự vôi hóa của những nguyên bào sợi.

*
*
*

Hình 8. Công dụng của sóng xung kích lên vi tuần hoàn. Hình trái: tác động ảnh hưởng của sóng xung kích lên tế bào cơ thể. Hình giữa: Trước điều trị những vi mạch máu bị teo thắt. Hình phải: sau điều trị, vi mạch máu được cải thiện.

*
*

*

Hình 9. Tính năng của sóng xung kích lên mô cơ thể. Hình dưới trái: chức năng trực tiếp lên cơ. Hình bên dưới phải: làm tan vôi hóa gân cơ bên trên gai.

2.4. Các thông số kỹ thuật cơ bản của sóng xung kích khi áp dụng trong điều trị

- mật độ năng lượng: Là tích điện của sóng xung kích ảnh hưởng tác động lên một đơn vị diện tích điều trị, được tạo thành các mức:

+ mật độ năng lượng thấp: 2.

+ mật độ năng lượng trung bình: trong tầm từ 0,27 mang lại 0,59 mJ/mm2.

+ mật độ năng lượng cao: >0,59 mJ/mm2.

Mật độ năng lượng càng cao thì tác động của sóng xung kích lên vùng khám chữa càng lớn, những hiệu ứng sinh học tập xảy ra khỏe khoắn hơn.

- Áp suất đỉnh: là giá trị lớn nhất mà sóng xung kích đạt được, quý hiếm này được thiết lập từ trước khi điều trị. Áp suất đỉnh càng tốt thì thể tích những bóng tích điện tạo ra càng lớn, vì chưng đó, khi bóng năng lượng vỡ ra tạo vi mẫu phụt càng mạnh, lực ảnh hưởng tác động lên vùng khám chữa càng lớn, độ sâu tác động ảnh hưởng của sóng xung kích càng tăng.

- Tần số xung: Tần số ảnh hưởng đến quá trình điều trị của sóng xung kích, tần số càng cao thì cảm giác sinh học càng diễn ra nhanh và bạo phổi hơn.

- diện tích vùng điều trị: với một mức hiệu suất phát, vùng khám chữa có diện tích càng nhỏ tuổi thì mật độ năng lượng tác động càng lớn, vày đó, các phản ứng sinh học diễn ra càng mạnh. Diện tích s vùng chữa bệnh càng phệ thì năng lượng tác hễ bị phân tán trên bề mặt càng cao, tỷ lệ năng lượng càng giảm.

- form size và ngoài mặt đầu phát: sóng xung kích được tạo thành trên mặt phẳng của đầu phát, tùy nằm trong vào kích cỡ và hình dáng của đầu phát nhưng vùng ảnh hưởng tác động của sóng xung kích bao gồm sự không giống nhau. Với thuộc dạng mong lồi, đầu phát bao gồm đường kính nhỏ tuổi hơn vẫn tập trung năng lượng cao hơn nhưng diện tích s vùng tác động ảnh hưởng sẽ bé dại hơn đối với đầu vạc có 2 lần bán kính lớn.

*

Hình 10. Các loại đầu phát của sóng xung kích.

3. Kỹ thuật điều trị

3.1. Công việc điều trị

- bước 1: sẵn sàng bệnh nhân:

*

- bước 2: thiết lập thông số điều trị trên máy

*

*

Hình11. Hiển thị màn hình

Therapy: cài đặt chế độ điều trị. Chế độ xung liên tục (cont), chế độ xung solo (freq).

Intensy: thiết đặt áp lực.

Frequency: cài đặt tần số.

*

Hình 12. Screen hiển thị khi chạm vào therapy để setup chế độ điều trị. Chế độ xung liên tục (continual frequency) và chính sách xung 1-1 (single shocks). Biến hóa tần số với áp lực ban đầu và kết thúc (intensive gradient).

*

Hình 13. Màn hình hiển thị hiển thị intensive gradient: Tần số bắt đầu (VD: 12Hz), xong xuôi (VD: 6Hz). Áp lực bước đầu (VD: 1.5bar), dứt (VD: 3,0bar).

- bước 3: tiến hành điều trị:

*

- bước 4: Kéo giãn cơ:

*

*

Hình 14. Những vị trí điều trị

Hình 15. Hình ảnh lấy từ bỏ một phân tích 2003 cho thấy kết quả điều trị vôi hóa gân cơ trên gai trước cùng sau điều trị.

*
*

*

Hình 16. Hình hình ảnh lấy tự một nghiên cứu 2003 cho biết thêm kết quả điều trị gai xương gót chân.

Thông thường những máy đã tùy chỉnh cấu hình và thiết lập sẵn các chương trình đến từng vùng chữa bệnh (có khoảng chừng 13 chương trình)

*

*

*

*

*

*

*

*

*

Hình 17. Ví dụ một số chương trình hay áp dụng trong điều trị

4. Hướng đẫn và chống hướng đẫn điều trị

4.1. Chỉ định

- Viêm cân gan chân.

- Viêm gân Achille.

- tua xương gót.

- Đau vùng gân khoeo chân.

- Viêm gân bánh chè.

- Hội chứng đau xương bánh chè, nhức cơ chày trước.

- Đau vùng khớp háng và dải chậu chày.

- Đau vùng khớp cùng-chậu.

- Hội hội chứng đau thắt lưng.

- Hội hội chứng ống cổ tay.

- Đau do những chồi xương nhỏ tuổi bàn tay.

- tình trạng viêm, can xi hóa của gân vùng khớp vai.

- Viêm lồi mong xương cánh tay.

- Hội chứng đau cổ vai.

- Điểm đau chói nghỉ ngơi cơ.

- Căng dãn/co thắt cơ cấp tính sau vận động thể thao.

*

Hình 18. Những vị tríđiều trị thường xuyên gặp.

4.2. Kháng chỉ định

- Phổi. Sóng xung kích không được có ngẫu nhiên tác rượu cồn nào bên trên vùng bề mặt có chứa phổi, gồm gồm tim, đốt xương sống ngực, những cơ sống vùng ngực, xương ức.

- không được ảnh hưởng lên vùng mắt, vùng não.

- Không ảnh hưởng tác động trực tiếp lên các dây thần kinh lớn.

- Không điều trị trên vết thương hở.

- Không điều trị trên vùng gồm cấy ghép kim loại.

- Không chữa bệnh trên những đầu xương đang phát triển.

- Không chữa bệnh trên bộ phận sinh dục.

- Không điều trị trên vùng bụng so với bệnh nhân mang thai.

- không điều trị so với bệnh nhân mắc chứng xôn xao đông máu.

- Không khám chữa trên vùng bị lây nhiễm trùng.

- ko điều trị so với bệnh nhân ung thư.

- Không điều trị kết hợp với tiêm corticosteroid.

- Có nguy cơ chảy máu: chấn thương cấp, xôn xao đông máu.

- Đầu xương đang cách tân và phát triển ở trẻ em em.

4.3. Chức năng phụ có thể gặp

- Xuất ngày tiết dưới da tại vùng điều trị.

- Đau tăng.

- Sưng nề.

Các công dụng phụ này nói bình thường ít gặp. Xuất huyết dưới da bé dại và nhẹ, từ bỏ hồi phục. Thường gặp nhiều rộng là nhức tăng sau điều trị, chức năng phụ này đa phần không phải điều trị ngã sung. Nếu bắt buộc thiết, rất có thể cho bệnh nhân chườm đá trên chỗ. Công dụng sưng nề thi thoảng khi gặp, nếu bao gồm thường liên quan đến những vấn đề chống chỉ định và hướng dẫn mà người thầy thuốc không chú ý đến.

4.4. Điểm đề xuất lưu ý

- vào tuần đầu sau điều trị, bệnh dịch nhân nên tránh những chuyển động quá mức khiến kích thích, căng kéo những vùng điều trị.

Xem thêm: Top 10 Bài Văn Phân Tích Nhân Vật Tnú Trong Truyện "Rừng Xà Nu" Của Nguyễn Trung Thành

- Không sử dụng đồng thời với corticoid.

Tài liệu tham khảo:

1. Http://www.biomedvn.com/News/NewsDetail?id=41

2. Http://benhviendaklak.org.vn/vi/news/thong-cao-bao-chi/DIEU-TRI-BANG-SONG-XUNG-KICH-Shockwave-Therapy-45/