I. LÍ THUYẾT TRỌNG TÂM
1. Ảnh thật, hình ảnh ảo qua thấu kính
+ khi chùm tia đến từ một điểm S trên thứ sáng mang lại thấu kính bao gồm chùm tia ló quy tụ tại điểm S’ sinh hoạt sau thấu kính, S’ được call là ảnh thật của S qua thấu kính. Ảnh thật có thể hiện rõ bên trên màn hoặc được quan sát thấy bằng mắt khi mắt đặt sau điểm quy tụ của chùm tia ló.Bạn đã xem: Ảnh của thấu kính hội tụ
+ khi chùm tia tới từ một điểm S trên thiết bị sáng cho thấu kính bao gồm chùm tia ló phân kì, đường kéo dãn của những tia ló giao nhau trên điểm S’ làm việc trước thấu kính, S’ được điện thoại tư vấn là ảnh ảo của S qua thấu kính. Ảnh ảo không thể hiện được trên màn nhưng rất có thể nhìn thấy bởi mắt lúc mắt để sau thấu kính để dấn chùm tia ló.
Bạn đang xem: Cách vẽ thấu kính hội tụ
2. Đặc điểm hình ảnh của một vật tạo vị thấu kính hội tụ
STT | Khoảng phương pháp từ vật đến thấu kính (d) | Đặc điểm của ảnh | ||
Thật tốt ảo | Cùng chiều tốt ngược chiều | Lớn hơn hay nhỏ hơn vật | ||
1 | Vật ở rất xa thấu kính | Thật | Ngược chiều | Nhỏ rộng vật |
2 | d > 2f | Thật | Ngược chiều | Nhỏ rộng vật |
3 | d = 2f | Thật | Ngược chiều | Bằng vật |
4 | f | Thật | Ngược chiều | Nhỏ rộng vật |
5 | d | Ảo | Cùng chiều | Nhỏ rộng vật |
3. Dựng hình ảnh của điểm lưu ý S tạo bởi vì thấu kính hội tụ
+ S là một điểm lưu ý được đặt trước thấu kính hội tụ. Chùm sáng từ S phân phát ra, sau khi khúc xạ qua thấu kính, cho chùm tia ló hội tụ tại ảnh S’ của S. Để xác xác định trí của S’, chỉ việc vẽ mặt đường truyền của hai trong tía tia sáng đang học.
4. Dựng ảnh của một đồ gia dụng sáng AB tạo do thấu kính hội tụ
+ mong dựng ảnh A’B’ của AB qua thấu kính (AB vuông góc với trục thiết yếu của thấu kính, A nằm trong trục chính), chỉ cần dựng ảnh B’ của B bằng phương pháp vẽ đường truyền của nhị tia sáng quánh biệt, tiếp đến từ B’ hạ vuông góc xuống trục bao gồm ta có ảnh A’ của A.
II. PHƯƠNG PHÁP GIẢI BÀI TẬP
Dạng 1: Vẽ hình ảnh của điểm lưu ý qua thấu kính hội tụ
+ Để vẽ ảnh S’ của một đặc điểm S qua thấu kính hội tụ, ta vẽ 2 tia đặc biệt xuất phạt từ S cho thấu kính, giao của nhị tia ló (hoặc phần kéo dài của tia ló) là hình ảnh S’ của S qua thấu kính.
Tia tới trải qua quang trung tâm thì tia ló liên tục truyền trực tiếp theo phương của tia tới.Tia tới tuy vậy song với trục bao gồm cho tia ló trải qua tiêu điểm.Tia sáng qua qua tiêu điểm thì tia ló tuy nhiên song với trục chính.
Chú ý: Nếu đặc điểm S nằm trong trục bao gồm của thấu kính thì ảnh S’ của nó cũng nằm trên trục chủ yếu của thấu kính.
Dạng 2: Vẽ ảnh của vật dụng sáng qua thấu kính
Cách vẽ hình ảnh của đồ vật AB đặt vuông góc với trục chính, A nằm trên trục chính:
Bước 1: Vẽ hình ảnh B’ của điểm B như phương pháp vẽ ảnh của một đặc điểm S qua thấu kính.
Bước 2: trường đoản cú B’ hạ vuông góc cùng với trục chính, giảm trục chủ yếu tại A’ thiết yếu là ảnh của A qua thấu kính.
Chú ý: Nếu đồ dùng AB không vuông góc với trục chủ yếu ta vẽ hình ảnh của hai điểm A, B rồi nối lại thành ảnh của đoạn AB.
Dạng 3: Xác định vị trí của ảnh, của trang bị hoặc tiêu cự của thấu kính
Cách 1: Vẽ ảnh của một thiết bị theo phương thức nêu trên. Sử dụng đặc thù của tam giác đồng dạng để suy ra đại lượng đề xuất xác định.
Cách 2: Áp dụng công thức(frac1f=frac1d+frac1d")
Trong đó: đồ gia dụng là đồ dùng thật.
f là tiêu cự của thấu kính (là khoảng cách từ tiêu điểm đến lựa chọn quang tâm).
d là khoảng cách từ địa điểm của vật mang đến thấu kính.
d’ là khoảng cách từ địa chỉ của ảnh đến thấu kính
(khi ảnh thật thì d’ > 0, khi ảnh ảo thì d’
Dạng 4: xác định độ cao của đồ gia dụng hay của ảnh
Cách 1: Áp dụng đặc điểm của tam giác đồng dạng.
Cách 2: Áp dụng công thức(h"=fracd"dcdot h)
Trong đó: h với h’ là độ dài của vật với của ảnh (khi ảnh thật thì h’ > 0, khi ảnh ảo thì h’
III. GIẢI BÀI TẬP SÁCH GIÁO KHOA
Câu C1 (trang 116 SGK đồ Lí 9):
Đặt đồ ở xa thấu kính cùng màn ở gần kề thấu kính. Tự từ dịch rời màn ra xa thấu kính cho đến khi xuất hiện ảnh rõ đường nét của đồ gia dụng ở bên trên màn, đó là hình ảnh thật. Ảnh thật thuộc chiều xuất xắc ngược chiều so với vật?
Trả lời:
Ảnh thật ngược hướng so cùng với vật.
Câu C2 (trang 116 SGK trang bị Lí 9):
Dịch đưa vật vào ngay gần thấu kính hơn. Tiến hành thí nghiệm như trên, gồm thu được hình ảnh của thiết bị trên màn nữa không? Ảnh thật hay ảo? Ảnh cùng chiều tuyệt ngược chiều so với vật?
Trả lời:
Khi vật lại gần thấu kính hơn nữa, ta không hề thu được hình ảnh thật ngược chiều với thiết bị trên màn nữa, nhưng mà ta đang quan gần cạnh thấy một hình ảnh ảo, cùng chiều với trang bị và to hơn vật.
Câu C3 (trang 116 SGK đồ gia dụng Lí 9):
Hãy chứng minh rằng không hứng được hình ảnh của vật ở trên màn. Hãy quan liêu sát hình ảnh của thiết bị qua thấu kính và cho biết đó là hình ảnh thật xuất xắc ảo, cùng chiều xuất xắc ngược chiều, lớn hơn hay nhỏ tuổi hơn vật.
Trả lời:
Câu C4 (trang 117 SGK đồ Lí 9):
Hãy dựng hình ảnh S’ của điếm sáng S trên hình 43.3.
Trả lời:
Dùng 2 trong 3 tia quan trọng đã học nhằm dựng ảnh.
+ Tia cho tới đi song song cùng với trục bao gồm cho tia ló đi qua tiêu điểm F’
+ Tia cho tới đi quang trung khu O đến tia ló đi thẳng
Hai tia ló bên trên giao nhau trên S’, ta thu được ảnh thật S’ của S qua thấu kính.
Câu C5 (trang 117 SGK trang bị Lí 9):Vật sáng sủa AB được đặt vuông góc với trục thiết yếu của thấu kính quy tụ có tiêu cự f = 12 cm. Điểm A vị trí trục chính. Hãy dựng ảnh A’B’ của AB cùng nhận xét điểm lưu ý của hình ảnh A’B’ trong hai trường hợp: – đồ gia dụng AB phương pháp thấu kính một khoảng d = 36 cm (hình 43.4a). – đồ AB phương pháp thấu kính một khoảng chừng d = 8 cm (hình 43.4b). |
Trả lời:
Dựng hình ảnh của trang bị sáng AB qua thấu kính hội tụ. Cần sử dụng hai trong bố tia sáng đã học nhằm dựng hình ảnh B’ của điểm B.
+ vật AB phương pháp thấu kính d = 36 cm, vật dụng ngoài khoảng OF.
Tia BI đi song song với trục thiết yếu nên đến tia ló đi qua F’Tia cho tới BO là tia đi quang trọng điểm O yêu cầu cho tia ló đi thẳngHai tia ló trên giao nhau trên B’, ta thu được ảnh thật B’ của B qua thấu kính.Từ B’ hạ vuông góc cùng với trục của thấu kính, cắt trục chủ yếu tại điểm A’. A’ là hình ảnh của điểm A. A’B’ là ảnh của AB tạo bởi vì thấu kính hội tụ.+ đồ vật AB phương pháp thấu kính một khoảng chừng d = 8 cm, đồ vật nằm trong vòng OF.
Tia BI đi tuy vậy song với trục chủ yếu nên mang đến tia ló trải qua F’Tia cho tới BO là tia đi quang trung tâm O đề nghị cho tia ló đi thẳngHai tia ló trên gồm đường kéo dài giao nhau trên B’, ta thu được hình ảnh ảo B’ của B qua thấu kính.Từ B’ hạ vuông góc cùng với trục của thấu kính, giảm trục chính tại điểm A’. A’ là ảnh của điểm A. A’B’ là hình ảnh của AB tạo bởi thấu kính hội tụ.Câu C6 (trang 118 SGK trang bị Lí 9):
Vận dụng kỹ năng hình học, hãy tính khoảng cách từ hình ảnh đến thấu kính và độ cao của ảnh trong nhì trường vừa lòng ở C5. Cho thấy thêm vật AB có độ cao h = l cm.
Trả lời:
Ta đặt: OA = d; OA’ = d’; OF = OF’ = f; AB = OI = h; A’B’ = OH = h’.
+) đồ AB biện pháp thấu kính d = 36 cm, vật ngoài khoảng OF.
( fracOFAF=frac extOHAB=frach"hRightarrow h"=fracOF.hF extA=fracf.hd-f=frac12.136-12=frac1224=0,5,cm.)
Vậy chiều cao của hình ảnh là h’ = 0,5 cm.
Xét cặp tam giác đồng dạng: ΔA’B’F’ với ΔOIF’ ta có:( fracA"F"OF=fracA"B"OI=frach"hRightarrow A"F"=fracOF".h"h=fracf.h"h=frac12.0,51=6,cm.)
Þ OA’ = f + A’F’ = 12 + 6 = 18 cm.
Vậy khoảng cách từ hình ảnh đến thấu kính là d1’ = 18 cm.
+) đồ vật AB phương pháp thấu kính d = 8 cm, thiết bị nằm trong khoảng OF.
(frac extBB" extOB"=frac extBI extOF"=frac extd extf=frac812=frac23,,(1))
Xét cặp tam giác đồng dạng: ΔOAB cùng ΔOA’B’ ta có:(frac extAB extA"B"=frac extOB extOB"=frac extOA extOA"Leftrightarrow frac exth exth"=frac extOB extOB"=frac extd extd",,(2))
Từ (1) cùng (2) ta có: h’ = 3h = 3 cm; d’ = 24 cm
Bài C7 (trang 118 SGK trang bị Lí 9):
Trả lời câu hỏi nêu ra ở chỗ đầu bài.
Xem thêm: Hướng Dẫn Giải Đề Thi Minh Họa Môn Văn 2018 Của Bộ Gd, Giải Đề Thi Minh Họa Môn Văn 2018
“Một thấu kính quy tụ được đặt sát vào khía cạnh trang sách (hình 43.1). Hãy quan tiếp giáp hình hình ảnh dòng chữ qua thấu kính. Hình hình ảnh dòng chữ biến đổi như cụ nào khi từ từ di chuyển thấu kính ra xa trang sách?” |
Trả lời:
Dịch chuyển thấu kính hội tụ ra xa trang sách, ảnh của mẫu chữ quan giáp qua thấu kính thuộc chiều và to nhiều hơn dòng chữ quan sát trực tiếp. Đó là ảnh ảo của cái chữ tạo vị thấu kính hội tụ khi mẫu chữ nằm trong tầm tiêu cự của thấu kính.Đến một địa điểm nào đó, ảnh của dòng chữ trái chiều với vật. Đó là hình ảnh thật của mẫu chữ tạo bởi vì thấu kính hội tụ, khi loại chữ ở ngoài khoảng chừng tiêu cự của thấu kính, và ảnh thật đó nằm tại trước mắt.